Vlaanderen, Staat in Europa

Vlaanderen, Staat in Europa

Een memorandum van het Overlegcentrum van Vlaamse verenigingen, eensgezind goedgekeurd door 35 verenigingen
Publicatie: juli 1995

Visie op Europa
Daarom schuift het OVV een ander model voor een Eendrachtig Europa (E.E.) naar voor:

• Een Europese Statenbond (confederatie) is veruit te verkiezen boven een Europese Bondsstaat (federatie) of Verenigde Staten van Europa (VSE). Democratie moet de basis vormen. De Europese democratie moet in de eerste instantie steunen op de bestaande nationale democratieën, gerealiseerd in de nationale parlementen. De Europese Statenbond werkt via inter-nationale organen met medewerking van een Europees parlement met beperkte controlerende bevoegdheden.
• De materies die voor internationale samenwerking binnen de Europese
  Statenbond in aanmerking komen, moeten uiteraard met consensus vastgelegd
  worden door de lidstaten. Men zou o.m. kunnen denken aan:

   

  • de fundamentele rechten van de mens;
  • de grondregels voor het economisch en sociaal beleid;
  • de grote lijnen van het defensie-beleid;
  • de grote lijnen van het mondiaal buitenlands beleid;
  • de regeling van de interstatelijke solidariteit.

Vlaanderen in Europa
Tot voor enkele jaren was België het enige referentiekader waarmee rekening gehouden moest worden om een staatkundige toekomst voor Vlaanderen uit te tekenen. Sedert enkele jaren is ons constitutioneel kader echter ingrijpend veranderd. Enerzijds hebben de St.-Michielsakkoorden de Belgische staat omgevormd tot een officieel federale staat. Maar anderzijds, en vrijwel gelijktijdig, werd bij het Verdrag van Maastricht de Europese Unie (EU) opgericht. Deze EU kreeg op heel wat terreinen daadwerkelijke bevoegdheden. Bij nader onderzoek van die bevoegdheden blijkt dat die grotendeels overlappend zijn met de reeks exclusieve bevoegdheden waarover vandaag in België de deelstaten beschikken. Het is dan ook volledig logisch dat Vlaanderen met betrekking tot de hem toegewezen (en nog toe te wijzen) bevoegdheden rechtstreeks moet kunnen deelnemen aan het Europese beslissingsproces.

Na onderzoek van verschillende mogelijke denkpistes om deze deelname van Vlaanderen aan het Europese beslissingsproces mogelijk te maken concludeert het OVV dat de enige mogelijkheid erin bestaat de Belgische feitelijkheid aan te passen aan de Europese institutionele realiteit. Vlaanderen kan in de gegeven omstandigheden slechts deelnemen aan het Europese beslissingsniveau indien het een volwaardige lidstaat wordt van de EU. Wil Vlaanderen tenminste inspraakrecht bezitten in het onomkeerbare proces van Europese integratie, dan moet het als staat bestaan en als staat participeren in een besluitvorming waaraan alle staten mogen deelnemen. Dit houdt vanzelfsprekend in dat het Belgische niveau wordt ontbonden en eventueel herschikt tot een statenbond tussen de zelfstandige staten Vlaanderen en Wallonië.

Uit deze “Europese redenering” besluit het OVV dat het doel van de Vlaamse Beweging de zelfstandige staat Vlaanderen moet zijn.
Maar ook binnen de Belgische context vindt het OVV heel wat argumenten om tot een gelijklopende conclusie te komen. Bij het overlopen van het Vlaamse eisenpakket van vandaag blijkt dat het schier onmogelijk is om binnen het huidige België, met alle evenwichten die moeten gerespecteerd worden, tot oplossingen te komen. Hiervoor is het immers noodzakelijk een aantal bestaande bijzondere wetten te herzien (financieringswet, statuut van Brussel, faciliteitenregeling) en bijkomende bevoegdheden over te hevelen (sociale zekerheid, staatsschuld, vennootschapswetgeving, ). Hiervoor hebben we telkens een meerderheid bij de Franstaligen nodig. Men mag aannemen dat die meerderheid nooit kan gevonden worden. Een goede oplossing voor onze problemen is bijgevolg binnen België niet mogelijk.

Op de vraag of wij in Europa optreden als Vlaming of als Belg opteert de Vlaamse Beweging ondubbelzinnig voor een volwaardige Vlaamse aanwezigheid.

Vlaanderen moet in de Europese Unie volwaardig aanwezig zijn en moet daarom zo snel mogelijk een natie, een zelfstandige staat worden (zo onafhankelijk als een statenbond dit toelaat) om aan te sluiten, als lidstaat, bij die Europese Statenbond.

Brussel: hoofdstad van en in Vlaanderen
Voor het OVV moet Brussel hoofdstad van Vlaanderen blijven en mede daarom in Vlaanderen opgenomen worden. Brussel dient een provincie (gewest, district,…) van Vlaanderen te worden, een provincie met twee officiële talen, het Frans en het Nederlands. Uiteraard zullen de Franstalige Brusselaars en hun instellingen in Brussel autonoom over aangelegenheden van taal, cultuur en onderwijs kunnen beschikken. Democratische inspraak en gelijke, rechtvaardige behandeling van de Vlaamse staatsburgers van beide taalgroepen moeten, mede door de gewaarborgde vertegenwoordiging van de kleinste taalgroep, verzekerd worden.